Najbardziej znany na świecie pierścionek zaręczynowy to właśnie ten z szafirem. 12-karatowy kamień otoczony 14 diamentami w białym złocie nosiła najpierw księżna Diana. Dziś możemy go podziwiać na palcu jej synowej – Kate Middleton. Szafir to jeden z najpiękniejszych kamieni jubilerskich i jednocześnie wierny towarzysz wyjątkowych wydarzeń w życiu. Piękno niebieskiego oczka może jednak okazać się złudne – istnieje wiele podobnych do szafiru kamieni, a zdecydowana większość oferowanych dziś błyskotek to te otrzymywane na drodze syntezy. Jak rozpoznać szafir? Jak odróżnić go od innych kamieni i czy da się sprawdzić jego autentyczność w domu?
Jak rozpoznać szafir? Cechy i właściwości
Szafir to, podobnie jak rubin, odmiana korundu, czyli kamienia prawie tak wytrzymałego i twardego jak diament. Wyróżnia go niebieska barwa, która jest wynikiem występowania jonów żelaza i tytanu. Znane są także inne odcienie tego kamienia, zależne przede wszystkim od miejsca jego wydobycia: biały, bezbarwny, jasnoróżowy, fioletowy, zielony czy szary. Odmiany dwubarwne to szafir arbuzowy oraz gwiaździsty. W jubilerstwie szafir występuje przede wszystkim w głębokiej niebieskiej barwie, którą odznaczają się różnego rodzaju pierścionki, kolczyki czy naszyjniki. Minerałowi temu najczęściej nadaje się szlif brylantowy lub schodkowy. Naturalny szafir, podobnie jak inne kamienie szlachetne, posiada inkluzje, czyli zanieczyszczenia wewnętrzne, które wskazują jego pochodzenie. Najdroższy i najbardziej pożądany jest szafir kaszmirski, który ma kolor bławatka.
A co ze znaczeniem szafiru? Ten wyjątkowy kamień ma przynosić szczęście poszukiwaczom i podróżnikom. Symbolizuje miłość, dlatego powinien towarzyszyć na co dzień parom chcącym stworzyć idealny związek. Szafir to również amulet chroniący przed nieszczęściami i chorobami. Osoba, która zawsze ma go przy sobie, staje się odważna i szczęśliwa.
Jak odróżnić szafir od innych kamieni?
Szafir można łatwo pomylić z innymi kamieniami, które, w wyniku odpowiednio przeprowadzonego procesu szlifowania, mogą go przypominać na pierwszy rzut oka. Są to przede wszystkim topaz, tanzanit, spinel, cyrkon czy indygolit. Kamień ten bywa również mylony z imitacjami szklanymi. W odróżnieniu szafiru od innych kamieni pomaga zwykle jego barwa, ale w ocenie sposobu jego pozyskiwania niezbędny może okazać się specjalistyczny sprzęt gemmologiczny i zespół ekspertów oceniających między innymi jego twardość w skali Mohsa, gęstość, właściwości optyczne czy widmo absorpcji.
Szafir naturalny a syntetyczny – jak rozpoznać?
Szafir pozyskiwany jest zarówno w sposób naturalny, jak i syntetyczny. Pierwsze kamienie syntetyczne powstały w XIX wieku. Opracowane w laboratorium syntezy rubinu i szafiru miały naśladować ich naturalne odpowiedniki. Kamienie syntetyczne cieszą się dziś dużą popularnością, między innymi ze względu na ich bardziej przystępną cenę. Ich właściwości fizyczne oraz chemiczne są takie same lub zbliżone do naturalnych odpowiedników. Charakteryzuje je zazwyczaj “idealny” wygląd – mają perfekcyjny szlif, a także intensywny i powtarzalny kolor, brak im natomiast inkluzji i zarysowań. Warto wspomnieć, że około 90% kamieni dostępnych na rynku jubilerskim jest poddawanych drobnym poprawkom w celu osiągnięcia jeszcze lepszego efektu wizualnego.
Jak rozpoznać szafir naturalny? Tylko doświadczone osoby, posługujące się specjalistycznym sprzętem, są w stanie odróżnić szafir naturalny od syntetycznego. Ocenie poddawane są przede wszystkim wspomniane wcześniej inkluzje, a także ogólna budowa wewnętrzna kamienia.
Jak rozpoznać szafir? Domowe sposoby
Prawidłowa diagnostyka wymaga wiedzy gemmologicznej oraz użycia specjalistycznego sprzętu. Jeśli chcesz mieć stuprocentową pewność, że zakupiony przez Ciebie kamień to szafir, warto poddać go badaniom laboratoryjnym. Możesz też samodzielnie spróbować ocenić autentyczność kamienia. Jak zatem rozpoznać, czy osadzony w Twojej biżuterii kamień to prawdziwy szafir, a nie zwykły kawałek szkła?
Na samym początku wyczyść dokładnie kamień, używając do tego miękkiej szmatki, a także ciepłej wody z odrobiną delikatnego płynu do mycia naczyń. Następnie obejrzyj dokładnie kamień ze wszystkich stron, zwracając szczególną uwagę na poniższe aspekty:
- barwa – zbyt intensywny, idealny lub niespotykany kolor powinien wzbudzić Twoje podejrzenia;
- inkluzje – jeżeli kamień posiada zanieczyszczenia wewnętrzne, może mieć naturalne pochodzenie;
- twardość – szafir to jeden z najtwardszych kamieni, nie powinien mieć zatem zarysowań czy okrągłych kantów w miejscu, w którym zbiegają się fasety;
- szlif – droższe, naturalne kamienie mają dokładny, symetryczny szlif; w tanich imitacjach jest on zwykle niestaranny;
- oprawa – szafir to kamień, który wymaga oprawy w postaci metalu szlachetnego; w innym przypadku możesz podejrzewać, że masz do czynienia z mało wartościowym wyrobem.
Określenie autentyczności szafiru to skomplikowany proces, który wymaga niekiedy oceny ze strony fachowców. Warto też samodzielnie przyjrzeć się własnej biżuterii – być może dostrzeżesz w niej coś, co wykracza poza wartość materialną.
Życzymy zjawiskowej biżuterii na każdy dzień.