Jak rozpoznać kamienie szlachetne?

Czym jest kamień szlachetny?

Kamienie szlachetne to najtwardsze odmiany niektórych minerałów naturalnie występujących w przyrodzie. Charakteryzują się piękną barwą, połyskiem i niespotykaną trwałością i twardością (powyżej 7 w skali Mohsa), dlatego z powodzeniem wykorzystywane są w jubilerstwie. Wśród najpopularniejszych kamieni szlachetnych należy wymienić:

diament (po odpowiednim oszlifowaniu staje się brylantem)
rubin
szafir
szmaragd
topaz
jadeit
ametyst
agat.

Niestety wysoka cena tego typu minerałów skłania wielu sprzedawców do tworzenia imitacji, dlatego warto mieć niewielką wiedzę na temat tego, jak rozpoznać kamień szlachetny. Warto pamiętać, że ich imitacje najczęściej powstają ze szkła. Najpopularniejszym przykładem imitacji jest cyrkonia – kamień syntetyczny, który swoim wyglądem ma przypominać diament.

Kamienie szlachetne – jak rozpoznać?

Biżuteria naturalna zakupiona w sprawdzonym salonie jubilerskim nie budzi żadnych wątpliwości, ponieważ zazwyczaj dołączony jest do niej certyfikat autentyczności. Jednak zdarza się, że pierścionek, naszyjnik, czy kolczyki z kamieniami naturalnymi zostaną odziedziczone po babci, czy innej bliskiej osobie lub zakupione na targu staroci. Warto w tej sytuacji wstępnie ocenić, czy posiadana biżuteria jest opatrzona kamieniem naturalnym, czy syntetycznym.

Rozpoznawanie kamieni szlachetnych należy rozpocząć od dokładnego ich wyczyszczenia. Można to zrobić za pomocą miękkiej szczoteczki lub szmatki i ciepłej wody z dodatkiem niewielkiej ilości płynu do mycia naczyń. Następnie należy się dokładnie przyjrzeć kamieniowi. Dobrze, jeśli masz możliwość zrobienia tego w powiększeniu. Przy oględzinach zwróć uwagę na:

kolor – zbyt intensywne i idealne kolory, szczególnie w przypadku tych kamieni, które zostały zakupione w okazyjnej cenie, powinny wzbudzić Twoją czujność
inkluzje – inkluzje to różnego rodzaju defekty wewnątrz minerału. Może to być pęknięcie lub szczelina łupliwości. Jeżeli znajdziesz wewnątrz kamienia jakiś defekt, to może on potwierdzić jego naturalne pochodzenie. Kamienie syntetyczne są bowiem wewnątrz idealnie czyste i bez skaz, chociaż i w tym przypadku mogą zdarzyć się wyjątki, jak na przykład pęcherzyki powietrza w szkle
oprawę – kamienie naturalne zazwyczaj idą w parze z metalami szlachetnymi, dlatego, jeśli ich oprawa budzi Twoje wątpliwości, bo np. prezentuje się niechlujnie lub zmienia kolor, to duże prawdopodobieństwo, że nie masz do czynienia z minerałem, a jego imitacją
szlif – do szlifowania drogich kamieni naturalnych podchodzi się z większą precyzją niż do obróbki kamieni syntetycznych, dlatego też niestarannie wykonany szlif może być wskazówką, że masz do czynienia z kamieniem syntetycznym
twardość – minerały wykazują ponadprzeciętną twardość, dlatego na ich powierzchni nie powinno być zarysowań. Jeśli takie dostrzegasz, to najprawdopodobniej masz do czynienia z kamieniem syntetycznym. Wskazówką mogą być również zaokrąglone krawędzie lub matowy wygląd, ponieważ imitacje wraz z upływem czasu mogą się ścierać lub matowieć
certyfikat (okoliczności zakupu) – renomowane salony jubilerskie nie mogą pozwolić sobie na tanie imitacje, więc jeśli tylko znasz historię danej biżuterii i jej zakupu, możesz zyskać pewność, z jakim kamieniem masz do czynienia. Bardzo często do takich produktów dołączony jest certyfikat autentyczności potwierdzony przez rzeczoznawcę lub laboratorium, które sprawdzało jego autentyczność.

Jak sprawdzić, czy diament jest prawdziwy?

Jak odróżnić diament od cyrkonii i sprawdzić domowymi sposobami jego autentyczność? Możesz to zrobić, wykonując tzw. test światła. Unieś kamień pod źródło światła – jeśli jest to prawdziwy diament, to będzie on mienił się kolorami bieli, szarości lub pomarańczy i czerwieni, cyrkonia natomiast wszystkimi kolorami tęczy. Możesz również zweryfikować jego prawdziwość, odkładając go w nasłonecznionym miejscu i sprawdzając po upływie kilku minut, czy kamień jest ciepły. Cyrkonia bowiem nie tylko się nagrzeje, ale również może przez długi czas oddawać ciepło, co nie powinno wydarzyć się w przypadku diamentu. Istnieje jeszcze jeden sposób na sprawdzenie autentyczności diamentów, jednak nie jest on możliwy, gdy ten jest osadzony w biżuterii. Diament wystarczy położyć na książce lub gazecie – jeśli jesteś w stanie przeczytać przez niego tekst, to niestety jest to imitacja, ponieważ diamenty nie są całkowicie przejrzyste.

Rubin – jak rozpoznać?

Kolor rubinu to żywa i głęboka czerwień, dlatego pierwszym elementem, który powinien wzbudzić Twoje podejrzenia, jest mętny czy matowy wygląd kamienia. Ponadto możesz wykonać prosty test, używając jedynie monety. Rubin powinien być odporny na wszelkie próby zdrapania jego powierzchni np. wspomnianą monetą.

Jeśli jednak pojawią się jakieś rysy, to możesz mieć pewność, że nie masz do czynienia z kamieniem naturalnym. Zwróć również uwagę na wcześniej wspomniane elementy jak szlif, oprawa, cena czy okoliczności zakupu.

Jak rozpoznać szafir?

Niech nie zwiedzie Cię lazurowe piękno szafiru, ponieważ istnieje bardzo wiele kamieni o podobnym kolorze i właściwościach fizyczno-chemicznych. Wśród nich można wymienić topaz, cyrkon, indygolit czy tanzanit. Ponadto powstają również liczne podróbki ze szkła, mające imitować ten niebieski kamień. Trudno więc jest samodzielnie w domowych warunkach sprawdzić, czy ma się do czynienia z oryginałem. Zatem, jak rozpoznać szafir, gdy nie chcesz skorzystać z pomocy profesjonalistów? W pierwszej kolejności kieruj się ceną – podejrzanie niska będzie raczej wskazywać na inny, mniej kosztowny, kamień lub jego imitację. Wykorzystaj również nasze wskazówki i oceń jego twardość, szlif, oprawę, kolor.

Szmaragd – jak rozpoznać?

Najpiękniejsze i najdroższe szmaragdy wydobywa się w Kolumbii. Kamienie z tego rejonu charakteryzują się zielono-niebieskim odcieniem z głęboką saturacją w przeciwieństwie do kamieni syntetycznych, których zieleń ma głęboki jasny zielony odcień. Kolor powinien być więc dla Ciebie pierwszą wskazówką. Oceń również występujące w nim inkluzje i zweryfikuj, czy cena zakupionego szmaragdu nie była zbyt okazyjna. Żeby zyskać pewność co do autentyczności, najlepiej będzie skorzystać z pomocy rzeczoznawcy czy laboratorium gemmologicznego.

Jak sprawdzić, czy topaz jest prawdziwy?

Topaz najczęściej występuje w jasnoniebieskim odcieniu, dlatego może być mylony z szafirem. Warto wiedzieć, że w zależności od światła może przybierać on różne barwy – białą, żółtą, różową, czerwoną. Istotną wskazówką, która pozwoli Ci rozpoznać topaz, jest jego twardość (8 w skali Mohsa), która sprawia, że bez większego wysiłku zarysujesz nim szkło, ale z kolei na samym kamieniu nie pojawi się nawet rysa. Przy ocenie jego autentyczności warto zwrócić uwagę na szklisty połysk, który powinien posiadać topaz, a także to, czy przy dotknięciu wydaje się śliski.